2019-10-31
Przed uzyskaniem prawa do prowadzenia pojazdu każdy zawodowy kierowca musi wykonać serię badań, które mają ocenić, czy jego stan zdrowia pozwala, by usiadł za kierownicą. Takie badania są ważne również dla kierowców prowadzących samochód tylko prywatnie.

 

Przyszły zawodowy kierowca ubiegający się o prawo jazdy w kategoriach: AM, A, A1, A2, B, B1, B+E, C, C1, C+E, D, D1, D1+E i T musi otrzymać zaświadczenie od lekarza medycyny pracy, że jego stan zdrowia pozwala na wykonywanie takiego zawodu. Do wizyty u lekarza zobowiązani są także kierowcy odnawiający uprawnienia, przedłużający prawo jazdy i prowadzący pojazdy uprzywilejowany. Obowiązek ten dotyczy więc zarówno nowych kierowców jak i tych, którzy wykonują już ten zawód. 

 

U kandydatów na kierowców zawodowych sprawdza się wzrok, słuch, zmysł równowagi oraz układy: ruchu, sercowo-naczyniowy, oddechowy i nerwowy (m.in. wykluczenie padaczki). Za pomocą badań laboratoryjnych ocenia się funkcjonowanie nerek oraz oznacza poziom glukozy we krwi w celu wykluczenia cukrzycy. Lekarz ocenia także stan psychiczny przyszłego kierowcy i to, czy nie jest on uzależniony od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. U wszystkich kandydatów testy wyglądają tak samo, ale lekarz może zlecić jeszcze inne, bardziej szczegółowe badania.

 

Osoby, które ubiegają się o prawo jazdy kategorii C i C+E (uprawnienia na samochody ciężarowe) muszą dodatkowo przejść badanie psychologiczne, które obejmuje ocenę kompetencji poznawczych, cech osobowości, koncentracji uwagi, umiejętności pracy pod presją czasu, sprawności intelektualnej oraz uwagi. Badany jest  między innymi refleks kierowcy, zdolność logicznego myślenia, jego reakcja i odporność na stres. Określa się też sprawność psychomotoryczną oraz procesów decyzyjnych (ocena szybkości reakcji, koordynacji wzrokowo-ruchowej i odporności na zmęczenie, czas reakcji na bodźce i jej dokładność). Badania psychometryczne odbywają się w obecności psychologa.

 

Od pewnego czasu przyszli kierowcy są badani także pod kątem bezdechu sennego. Człowiek, który cierpi na bezdech senny - powtarzające się epizody zatrzymania oddychania podczas snu (może ich być nawet kilkaset w trakcie nocy) - jest niewyspany i zmęczony, a jego organizm staje się niedotleniony. Choroba może wpłynąć na koncentrację i refleks kierowcy w czasie jazdy. Taki kierowca może więc stanowić zagrożenie dla siebie oraz innych uczestników ruchu.

 

Kierowca, który wykonuje przewóz drogowy, musi przejść badania lekarskie, które potwierdzają brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy kierowcy. Ustawowo do ukończenia 60 lat jest zobowiązany do wykonywania ich co 5 lat, a po ukończeniu przez kierowcę 60. roku życia – co 30 miesięcy. W Polsce nie ma przepisów obligujących niezawodowych kierowców do monitorowania własnego zdrowia.

- Kierowcy, którzy wykorzystują uprawnienia do prowadzenia pojazdów do celów prywatnych po otrzymaniu prawa jazdy często nie robią badań przez wiele lat, a przecież nie tylko dojeżdżają do pracy, jeżdżą po zakupy czy załatwiają różne sprawy, ale też wożą dzieci lub wnuki do przedszkola, szkoły czy na zajęcia dodatkowe. Wybierają się też w wielokilometrowe trasy np. na długie weekendy o wzmożonym ruchu turystów lub wakacje, nierzadko zagraniczne, zarówno latem, jak i zimą. Często pokonują również krótsze i dłuższe odcinki w celu odwiedzania rodziny lub znajomych. Okres jesienny od lat jest najbardziej niebezpieczny na polskich drogach. Przymrozki, mgły, wcześnie zapadający zmrok nie sprzyjają dalszym podróżom, a o tej porze roku ruch drogowy jest szczególnie wzmożony choćby ze względu na nadchodzące święto Wszystkich Świętych i wizyty na cmentarzach, a w grudniu bardzo rodzinne i w Polsce tradycyjnie obchodzone Boże Narodzenie. Co ciekawe, większość kierowców pilnuje okresowych przeglądów samochodu, przed dłuższą drogą upewnia się, że samochód jest sprawny, wymienia opony na zimowe, gdy pogoda zapowiada obniżenie temperatur, a nie pomyśli o tym, żeby raz na jakiś czas wykonać kilka badań dla dobra organizmu i bezpieczeństwa. - mówi dr n. med. Iwona Kozak-Michałowska, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju Synevo.

- Warto raz na kilka lat, częściej po 60. roku życia lub w przypadku różnych dolegliwości, wykonać podstawowe i ważne dla kierowców oraz ogólnej oceny stanu zdrowia badania. Laboratoria Medyczne Synevo zostały partnerem akcji profilaktycznej podczas Motor Warsaw Show 27-29.10.2019 r. Dla propagowania wiedzy na temat badań dla kierowców uczestnicy wydarzenia otrzymali zniżki na pakiet badań obejmujący: morfologię krwi obwodowej, glukozę, kwas moczowy, kreatyninę, lipidogram (cholesterol, triglicerydy, HDL i LDL), D-dimer. - dodaje ekspertka diagnostyki laboratoryjnej.

Morfologia krwi – to najpowszechniej zlecane badanie krwi, które polega na ocenie ilości i jakości erytrocytów, leukocytów oraz trombocytów. Badanie bardzo często jest zalecane przez lekarzy w diagnostyce różnych chorób oraz w celach profilaktyki zdrowotnej. Wynik morfologii krwi zawiera: RBC – liczba krwinek czerwonych oraz wskaźniki czerwonokrwinkowe: MCV – średnia objętość krwinki czerwonej, MCH – średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej, MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej, WBC – liczba krwinek białych, PLT – liczba płytek krwi, HGB – stężenie hemoglobiny, HCT – hematokryt oraz wiele innych ważnych dla lekarza wskaźników oceniających leukocyty i płytki krwi i komentarzy w przypadku nieprawidłowości. Dodatkowo na wyniku zamieszczany jest rozdział krwinek białych najczęściej na 5 populacji: neutrocyty, eozynocyty, bazocyty, limfocyty, monocyty.

Glukoza - oznaczanie stężenia glukozy we krwi wykorzystywane jest w rozpoznawaniu, diagnozowaniu i monitorowaniu leczenia pacjentów z zaburzeniami metabolizmu glukozy (cukrzyca, nietolerancja glukozy, choroby trzustki i inne). Wskazaniem są również badania profilaktyczne i kontrolne, np. dla kierowców oraz kobiet w ciąży. Stężenie glukozy w krążeniu jest dość stałe i prawidłowo wynosi 60-99 mg/dl. Po posiłku przejściowo wzrasta do wartości 130-150 mg/dl, ale dosyć szybko powraca do wartości prawidłowych. Fizjologicznie glukoza nie występuje w moczu. Jest całkowicie resorbowana w kanalikach nerkowych. Do glukozurii dochodzi zazwyczaj w stanach, którym towarzyszy podwyższone stężenie glukozy we krwi.

Kwas moczowy - oznaczanie stężenia kwasu moczowego w surowicy jest najczęściej wykonywane w diagnostyce dny moczanowej. Podwyższone stężenie kwasu moczowego uważane jest także za niezależny czynnik rozwoju miażdżycy i nadciśnienia tętniczego. U osób z wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, zespół metaboliczny, rozpoznana choroba miażdżycowa, w tym choroba niedokrwienna serca lub choroba miażdżycowa naczyń mózgowych) zaleca się, żeby stężenie kwasu moczowego nie przekraczało 5,0 mg/dl.

Kreatynina - stężenie kreatyniny w surowicy zależy zarówno od masy mięśniowej jak i sprawności wydalniczej nerek. Jest najwcześniejszym wskaźnikiem dysfunkcji nerek i rozwoju przewlekłej choroby nerek. U każdej osoby dorosłej powinna być oznaczana raz w roku.

Lipidogram - wykonywany w rutynowej diagnostyce laboratoryjnej. W jego skład wchodzą: cholesterol, triglicerydy całkowite, cholesterol lipoprotein LDL i HDL. Cholesterol całkowity jest jednym z najważniejszych lipidów w naszym organizmie. Jest wykorzystywany jako materiał do budowy błon komórkowych, do syntezy hormonów sterydowych, np. estradiolu i testosteronu oraz do syntezy kwasów żółciowych. Lipidy, do których należą cholesterol i triglicerydy pochodzą z pokarmów, są też syntetyzowane w organizmie. W krążeniu są transportowane w połączeniu ze specyficznymi białkami, apolipoproteinami tworząc cząsteczki lipoprotein. Głównym transporterem cholesterolu są frakcje LDL oraz HDL. Wysokie stężenie LDL oraz niskie stężenie HDL są czynnikami choroby niedokrwiennej serca oraz pogłębiających się zmian miażdżycowych, których skutkiem może być zawał mięśnia sercowego lub udar mózgu. Wskazaniem do wykonania lipidogramu jest wiek 45 lat dla mężczyzn i 55 lat dla kobiet, obciążający wywiad rodzinny, palenie tytoniu, podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego i/lub triglicerydów, niska aktywność fizyczna, nadwaga lub otyłość, nadciśnienie tętnicze i cukrzyca.  

D-dimery powstają w wyniku degradacji fibryny przez plazminę. D-dimer jest bezpośrednim wskaźnikiem aktywności fibrynolitycznej i pośrednim wskaźnikiem tworzenia skrzepu. Podwyższone stężenie dimeru D jest uważane za złoty standard w diagnostyce żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej ŻChZZ i zatorowości płucnej Może być podwyższone także w chorobach wątroby i nerek, chorobach nowotworowych, ciąży i połogu, stanach zapalnych, po zabiegach operacyjnych, przy stosowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych. ŻChZZ to choroba bardzo podstępna, często przebiegająca bezobjawowo, a mimo to stanowiąca bezpośrednie zagrożenie życia. Jej rozwojowi sprzyja m.in. długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej, otyłość oraz wiek powyżej 40 lat.

Warto pamiętać o regularnym „przeglądzie” organizmu, nawet jeśli nie jesteś zawodowym kierowcą, prowadzisz samochód w celach prywatnych codziennie, często lub okazjonalnie. Badaj się profilaktycznie, badaj się dla bezpieczeństwa. Więcej na ten temat na: www.synevo.pl

Nadesłał: Agencja Społem http://agencjaspolem.pl