Aż 80% z nas doświadczyło różnego rodzaju bólów pleców, a  jedna na pięć dorosłych osób cierpi na niego dłużej niż 3 miesiące, co kwalifikuje ból jako przewlekły(1). Rozróżnienie, czy ból pleców ma charakter mechaniczny czy zapalny jest kluczowe dla dalszego postępowania. W większości przypadków przewlekły ból pleców ma charakter mechaniczny, jednak u około 3% dorosłych ból ma podłoże zapalne(2). O tym, jak rozpoznać ból pleców oraz w jaki sposób 

z nim walczyć, można dowiedzieć się ze strony www.kiedybolaplecy.pl, która powstała w ramach kampanii edukacyjnej „Nie odwracaj się plecami od bólu”.

Ból pleców jest dosyć powszechną dolegliwością. Pojawia się z różnym natężeniem, w różnych sytuacjach i u osób w różnym wieku. Odczuwany
w sposób przewlekły, potrafi negatywnie wpłynąć na wiele obszarów życia. Ogranicza aktywność w sferze życia rodzinnego, zawodowego i towarzyskiego. Ma wpływ na emocjonalne i fizyczne samopoczucie. Mimo uciążliwości, zdarza się, że ból pleców jest dolegliwością lekceważoną. Wynika to z wielu mylnych przekonań, m. in., że ból pleców pojawia się wraz z wiekiem jako naturalna konsekwencja starzenia się organizmu, jak również, że jest wynikiem wad postawy, niewłaściwego siedzenia lub spania, a ostatecznie sam zniknie.
Z wymienionych powodów choroby wywołujące ból pleców są rozpoznawane zbyt późno, co prowadzi do postępowania procesu zapalnego i nieodwracalnych zmian w obrębie stawów oraz innych narządów wewnętrznych.

„Pacjenci traktują ból pleców jako normalny objaw i bagatelizują jego znaczenie. Tymczasem w ten sposób organizm wysyła ważny sygnał, którego nie wolno lekceważyć. Wczesne rozpoczęcie leczenia pozwoli nie tylko na zniwelowanie bólu, ale także zapobiegnie dalszym zmianom chorobowym. Dlatego bardzo ważne jest uwrażliwienie pacjentów na rodzaje odczuwanego bólu oraz konsultacja z lekarzem w przypadku bólu trwającego powyżej 3 miesięcy” – mówi prof. dr hab. n. med. Brygida Kwiatkowska, ekspert kampanii „Nie odwracaj się plecami od bólu”.

Mechaniczny ból pleców

Najbardziej powszechną postacią bólu pleców jest ból mechaniczny(3). Zwykle odczuwany jest zwłaszcza rano jako sztywność kręgosłupa. Osoby cierpiące z jego powodu często opisują go jako „rwący” lub „przejmujący”. Mogą także zauważyć, że objawy bólu nasilają się podczas ruchu, a ustępują w czasie odpoczynku. Jego przyczyną najczęściej jest przeciążenie lub uraz. Typowe rodzaje mechanicznego bólu pleców, to skręcenie lub przeciążenie kręgosłupa lędźwiowego, przepuklina krążka międzykręgowego (zwana powszechnie wypadnięciem dysku), złamanie kręgów, choroba zwyrodnieniowa krążka międzykręgowego (dyskopatia), choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa, wada wrodzona.

Zapalny ból pleców

Zapalny ból pleców często mylony jest z bólem pleców o podłożu mechanicznym. Istnieje kilka chorób, które mogą wywoływać zapalny ból pleców. Ważne jest, aby odpowiednio wcześnie rozpoznać symptomy choroby powodującej ból pleców np. wypełniając Kwestionariusz Objawów na stronie www.kiedybolaplecy.pl. Kolejnym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia, które mogą zapobiec rozwojowi choroby. Zapalny ból pleców charakteryzuje się następującymi objawami:

• Wystąpienie pierwszych objawów w młodym wieku, zwykle przed 40. rokiem życia.
• Stopniowe nasilanie się bólu pleców.
• Ustępowanie bólu pleców po ćwiczeniach fizycznych.
• Brak poprawy po odpoczynku.
• Nocny ból, często budzący ze snu w drugiej połowie nocy.
• Poranna sztywność, która trwa dłużej niż 30 minut.
• Ból trwający ponad 3 miesiące.
• Naprzemienny ból pośladków.

Jedną z przyczyn zapalnego bólu pleców są choroby autoimmunologiczne. Choroba autoimmunologiczna może wystąpić wtedy, gdy układ odpornościowy omyłkowo zaatakuje zdrowe tkanki organizmu. Do chorób tego typu zalicza się m. in. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK).

Zesztywniający zapalne zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK)

Nawet 150 000 osób w Polsce cierpi na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa(4). Początkowe objawy mogą być mało zauważalne, choroba rozwija się powoli i podstępnie, dlatego od wystąpienia pierwszych symptomów do postawienia diagnozy może upłynąć nawet 10 lat. Najczęściej choroba atakuje młode osoby w wieku 35-45 lat. Pacjenci często ignorują pierwsze sygnały wysyłane przez organizm, takie jak ból pleców. Niestety nieleczona choroba może doprowadzić do niepełnosprawności.

Kampania „Nie odwracaj się plecami od bólu”

Kampania edukacyjna „Nie odwracaj się plecami od bólu” firmy AbbVie Polska jest odpowiedzią na potrzebę budowania świadomości społecznej w zakresie rozpoznania zapalnego bólu pleców i jak najszybszego wdrożenia odpowiedniego leczenia. Kampania jest realizowana od 2016 roku we współpracy
z Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Młodych z  Zapalnymi Chorobami Tkanki Łącznej „3majmy się Razem”, Federacją REF.

Platforma internetowa www.kiedybolaplecy.pl

Jednym z narzędzi kampanii jest platforma www.kiedybolaplecy.pl. W serwisie znajdują się informacje na temat rodzajów oraz przyczyn bólu pleców. Dla osób, które zmagają się z tą dolegliwością od co najmniej 3 miesięcy, przygotowany został Kwestionariusz Objawów, pozwalający ocenić prawdopodobieństwo zapalnego podłoża występującego bólu.

Dodatkowych informacji udziela:

Izabela Wejcht

Lighthouse

T:  532 858 407

E: i.wejcht@lhse.pl

Piśmiennictwo:

(1)   Airaksinen O, i współ. Chapter 4. European guidelines for the management of chronic nonspecific low back pain. Eur Spine J. 2006;15(Suppl. 2):S192–S300.

(2)   Hamilton L, Macgregor A, Warmington V, i współ. The prevalence of inflammatory back pain in a UK primary care population. Rheumatology (Oxford) 2014;53:161-4.

(3)   Cohen SP i współ. Management of low back pain. BMJ. 2008;337:a2167.

[1]Ja Pacjent, Perspektywa Organizacji Pacjenckich na Stan Opieki Reumatologicznej w Polsce Warszawa 2014, s. 20 http://3majmysierazem.pl/warto-przeczytac/