Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) wskazuje, że wydatki na ochronę zdrowia mogą realnie spaść poniżej 5% w 2022 roku – pomimo, iż w matematycznych wyliczeniach wyniosą więcej niż 6%. Wynika to z nominalnego wzrostu w wyniku inflacji – wydajemy więcej pieniędzy, co matematycznie daje wyższy wskaźnik. Niestety, realnie za te wyższe kwoty nabywamy mniej. Podobnie będzie z wydatkami na ochronę zdrowia. Nominalnie będą one wyższe, ale realnie pozwolą na sfinansowanie znacznie mniejszej ilości zakupów i usług. Wyższa inflacja co do zasady ułatwia realizację ustawy obligującej do zwiększania nakładów na zdrowie (7 procent PKB), bez rzeczywistego wzrostu wydatków w stosunku do PKB w roku bieżącym.

– Dynamicznie zmieniająca się sytuacja polskiej gospodarki oraz jej otoczenia ma ogromny wpływ na perspektywy finansowania sektora ochrony zdrowia. Aby osiągnąć poziom wydatków 7 procent PKB przy regule „t-2” wystarczy realnie wydawać na zdrowie jedynie 5,6 procent PKB. Zgodnie z tą regułą porównujemy bowiem wydatki na zdrowie w roku bieżącym, np. 2022, z poziomem PKB sprzed dwóch lat, czyli 2020 r. Jednak spełnianie założeń ustawy przy jednoczesnym braku realnego zwiększenia środków na zdrowie, to jedynie „wzrost na papierze”  – mówi Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich. – Obraz finansowania ochrony zdrowia w 2022 r. i kolejnych latach prezentuje się gorzej niż wynikało to z danych z poprzedniego kwartalnika. Jeśli nie zostaną zapowiedziane dodatkowe wydatki z NFZ lub budżetu państwa, realne nakłady na zdrowie w bieżącym roku spadną poniżej 5 proc. PKB, a więc do najniższego poziomu od 2019 r. Mamy do czynienia z paradoksalną sytuacją, w której poprawia się poziom finansowania ochrony zdrowia zgodnie z kryterium ustawowym (7 procent PKB na zdrowie), ale w świetle obiektywnych wskaźników stosowanych przez GUS i Eurostat musimy liczyć się ze znacznym spadkiem nakładów zdrowotnych w stosunku do PKB.

Czy środki UE mogą być wliczane do wydatków na ochronę zdrowia?

Jak wynika z danych ujawnionych przez Ministerstwo Zdrowia do wydatków na zdrowie za 2022 r. zostały wliczone środki unijne w wysokości 1,6 miliarda zł. Oznacza to, że część środków europejskich w ramach perspektywy finansowej na lata 2021-2027 oraz Krajowego Planu Odbudowy zostanie potraktowana jako zwiększenie nakładów na zdrowie w ramach kryterium ustawowego. Jednak w ustawie o wzroście nakładów na zdrowie nie ma zapisów, które pozwalają na doliczenie środków z funduszy europejskich do wskaźnika wydatków.

– Przyjęcie wychodzącej poza zapisy ustawowe definicji wydatków na zdrowie o środki europejskie będzie miało istotne konsekwencje – uważa Arkadiusz Pączka, wiceprzewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich. – Sam napływ funduszy unijnych w 2023 r. może zaspokajać 42 procent wymaganego przez ustawę (7 procent PKB) wzrostu rocznych wydatków na zdrowie. Oznacza to, że realizacja ustawy będzie mogła następować w przyszłym roku przy znacznie mniejszym zwiększaniu wydatków budżetu państwa lub NFZ niż dotychczas zakładano.

Ukazała się II edycja kwartalnika MONITOR FINANSOWANIA OCHORNY ZDROWIA, projektu Federacji Przedsiębiorców Polskich, którego celem jest dostarczanie wiarygodnych, rzetelnych i aktualnych danych dotyczących finansowania systemu ochrony zdrowia w Polsce. Projekt jest realizowany przez Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) i służy informowaniu opinii publicznej o wielkości i strukturze środków publicznych przeznaczanych na ochronę zdrowia.