Jak wybrać dobre okulary przeciwsłoneczne i dlaczego przydają się nawet zimą – opowiada dr Maciej Sokołowski, optyk-optometrysta i ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej.

4 pory roku

Choć okulary są najbardziej kojarzone z latem, to warto korzystać z nich w każdej porze roku. Wydaje się, iż w czasie najcieplejszych miesięcy ryzyko szkodliwego działania promieni słonecznych jest największe. Jednakże promienie UV odbijają się np. od świeżego śniegu w około 85%, a to więcej niż od piasku na plaży. Aby zachować prawidłową profilaktykę, powinniśmy dbać o zabezpieczanie naszych gałek ocznych przez okrągły rok.

Co mi grozi?

Skutki nadmiernego promieniowania słonecznego na nasz wzrok można podzielić na dwie grupy. Pierwsze, mniej groźne, to doraźne poczucie dyskomfortu – przebłyski, łzawienie oczu, pieczenie, nadmierne mrużenie. Zbyt duża ilość światła słonecznego nie pozwoli nam efektywnie obserwować otaczającego nas świata.

Druga grupa skutków jest dużo bardziej niebezpieczna. Ochrony przed promieniami UV (szczególnie UV-A w zakresie od 315 do 400 nm) wymagają wszystkie części oka: soczewka; siatkówka; spojówka; rogówka; powieka. Zbyt długotrwałe naświetlanie oka może doprowadzić do przewlekłego ostrego zapalenia spojówki czy rogówki, w skrajnych przypadkach – poparzenia plamki i doprowadzenia do ślepoty. Nie jest też powiedziane, iż negatywne skutki oddziaływania promieni słonecznych odczujemy natychmiastowo. Wynikiem braku profilaktyki może być m.in. zaćma, starcze zwyrodnienie plamki AMD, a nawet czerniak.

Jakie okulary wybrać?

Dobre okulary przeciwsłoneczne powinny być wyposażone przede wszystkim w odpowiednie filtry UV, najlepiej do 400 nm – opowiada dr Maciej Sokołowski, optyk-optometrysta i ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej. – To one w największym stopniu chronią nasze oczy przed destruktywnym działaniem promieni słonecznych. Przy tym okulary powinny być dobrze dobrane do kształtu naszej twarzy, aby zakrywały całą gałkę oczną nie pozwalając przedostawać się promieniom przez „szczeliny” wynikające ze zbyt dalekiej odległości soczewek od oka. Po okulary przeciwsłoneczne najlepiej wybrać się do optyka. Tanie modele od nieautoryzowanych sprzedawców często nie posiadają filtra UV i co ważne – takie okulary mogą powodować większe uszkodzenie struktur oka niż w przypadku, gdybyśmy nie stosowali żadnych okularów. Co więcej, zdarza się także, że w okularach przeciwsłonecznych gorszej jakości, zamontowane soczewki nie „trzymają” neutralnej mocy zero – wykazując niewielką moc sferyczną, cylindryczną czy też pryzmatyczną – a to skutkuje w konsekwencji nieostrym lub niekomfortowym widzeniem (pływanie obrazu, zakrzywianie krawężników, itp). Optyk dokładnie przeanalizuje naszą sytuację i zaproponuje nam najbezpieczniejsze i najbardziej komfortowe rozwiązanie. Co więcej, jeśli borykamy się z wadą wzroku, możemy także skorzystać z przeciwsłonecznych okularów korekcyjnych, które oprócz filtracji UV zapewnią nam odpowiednią korekcję wady. Na niemal dowolny kolor zabarwić można także soczewki progresywne, które zapewniają ostre widzenie zarówno na odległości dalekie, jak i bliskie – dodaje.

Kolor i intensywność zabarwienia nie wpływają na skuteczność blokowania promieni UV. Filtry UV są równie skuteczne w soczewkach kolorowych, jak i bezbarwnych, jednak warto wybierać ciemniejsze szkła, gdy słońce bardzo razi lub mamy dużą wrażliwość na światło. Okulary przyciemniane powinny być duże, bo wtedy skuteczniej chronią oko.

Co z dziećmi?

Nawet najmniejsze dzieci powinny być zabezpieczane przed promieniowaniem UV, szczególnie w przypadkach, gdy będą długo narażone na ekspozycję światła słonecznego (np. wyjazd na narty, przebywanie na plaży czy na łódce). Naturalna soczewka wewnątrz oka dziecka nie jest jeszcze w pełni wykształcona (znacznie cieńsza niż u dorosłych), do siatkówki dociera więc większa ilość światła UV niż u dorosłych. To działanie destrukcyjne kumuluje się w czasie, stąd aby zminimalizować ryzyko wystąpienia problemów w przyszłości, należy zaopatrzyć w okulary przeciwsłoneczne również dzieci (okulary koniecznie z filtrem UV!).

Więcej informacji na temat wad wzroku, sposobów ich korekcji oraz specjalistycznych badań można znaleźć w filmach edukacyjnych Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej, zrealizowanych pod merytorycznym patronatem Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, z udziałem optyków, optometrystów i okulistów. Materiały dostępne są pod adresem: http://www.krio.org.pl/filmy-edukacyjne